Stel je eens voor dat er geen dieren of planten op aarde zouden zijn,alleen maar cactussen. Of alleen maar muggen. Schiet niet op he? De verschillende soorten op aarde houden de natuur in balans. Samen vormen ze een levende en productieve natuur. Die soortenrijkdom op aarde heet biodiversiteit. Door de rijkdom aan soorten is er schoon water, vruchtbare grond en een stabiel klimaat. Zo leveren bomen niet alleen hout, ze houden ook de bodem vast, slaan CO2 op, en geven vruchten.
Biodiversiteit levert voedsel en grondstoffen voor huisvesting, kleding, brandstof en medicijnen. Een obscuur plantje uit Madagascar, de Cattharanthus rosseus, was bijvoorbeeld van belang voor de ontwikkeling van medicijnen tegen kanker. Deze natuurlijke hulpbronnen zorgen dat wij, de mens, kunnen leven. Het is dus niet alleen mooi, het is ook belangrijk voor ons om de natuur op een goede manier te beheren. De kans is groot dat de natuur nog veel meer van dergelijke schatten voor ons herbergt, waar we nu nog geen weet van hebben.
De natuur is goud waard. Edward Osborne Wilson, een van ’s werelds grootste mierendeskundige vergeleek het kappen van tropisch regenwoud ooit met het opstoken van een Rembrandt of een Vermeer om een maaltje te koken.
Jaar van de Biodiversiteit
De Verenigde Naties hebben 2010 uitgeroepen tot Internationaal Jaar van de Biodiversiteit. Dit hebben zij natuurlijk niet zomaar gedaan. Het gaat niet goed met de biodiversiteit op aarde. Ongeveer 40 procent van alle planten en dieren die nu op aarde leven zijn met uitsterven bedreigd. Zodra een soort is uitgestorven komt hij nooit meer terug ..en dat terwijl verschillende soorten juist nodig zijn om de natuur in balans te houden!
Wat kunnen we doen?
De biodiversiteit kan gelukkig nog gered worden. Het beschermen van de natuur kan soorten redden die bijna zijn uitgestorven. We weten ook heel goed hoe we ecosystemen (dat zijn de systemen die door het samenspel tussen de soorten die er in thuis horen bijvoorbeeld ons voedsel leveren of het laten regenen op aarde) weer kunnen herstellen, zolang de soorten niet uitgestorven zijn.
In het bestaan van de aarde zijn er veel uitstervingen geweest. Die hadden allemaal een natuurlijke ramp als oorzaak. Nu ook, want de mens is nu de oorzaak en wij zijn tenslotte zelf ook natuur. Maar, het verschil met de rampen die in de prehistorie grote uitstervingen hebben veroorzaakt, is dat de ramp nu intelligentie heeft. De mens weet wat het gevolg is van zijn daden. Wij kunnen dus samen beslissen dat we die gevolgen niet willen, en er iets aan doen.
Is het nou erg als een Nederlandse pad uitsterft? Er worden toch ook steeds nieuwe soorten ontdekt?
Dit is een veel voorkomende vraag. Het vervelende is dat we het antwoord op de eerste vraag vaak niet hebben. Dat komt omdat we nog heel veel niet snappen over de precieze rol van een soort in een bepaald ecosysteem. Wat we wel weten is dat als meer en meer soorten verdwijnen, die ecosystemen steeds zwakker worden, en uiteindelijk zelfs kunnen instorten. Daarom willen we alle soorten behouden. Dat heet het voorzorgsprincipe. Als je niet weet wat de gevolgen zijn, maar je hebt een goed vermoeden dat die ernstig zijn, dan kan je het maar beter niet doen. Het kan zijn dat de pad in kwestie juist zorgt dat de ooievaar in dit gebied blijft komen. Of dat deze pad insecten opeet die verder geen andere natuurlijke vijanden hebben. Als die pad nu uitsterft, zou er bijvoorbeeld een keverplaag kunnen ontstaan. Of, voor hetzelfde geld, blijkt deze pad een stofje in zijn lichaam te hebben dat helpt tegen Alzheimer of een andere nare aandoening. Dat zouden we toch niet willen missen?
Het klopt ook dat er steeds meer nieuwe soorten worden ontdekt. We weten, dat we nog maar een fractie van alle bestaande soorten kennen. We kennen er nu ongeveer 4 miljoen (die ooit door wetenschappers zijn gevonden en beschreven). De schattingen over het aantal soorten op aarde variëren van 40 miljoen tot volgens sommigen wel 100 miljoen. Vooral over micro-organismen (bijvoorbeeld bacteriën en schimmels) of over het leven in de oceanen weten we nog niet veel. Er zijn gebieden in regenwouden die nog nooit door een wetenschapper zijn onderzocht. Elke keer als wetenschappers naar zo’n plek gaan, komen ze honderden nieuwe soorten tegen. Die komen er dus niet bij, maar worden ontdekt. We weten vrij zeker dat ook onder de onbekende soorten een uitsterving gaande is. Dat komt omdat we de biologie en de mechaniek van de natuur grotendeels wel snappen. Als je het huis weghaalt van een soort, dan zal die het niet overleven. Als je een soort vergiftigt, dan zal die dat niet overleven. Als soorten verdwijnen waar die onontdekte soort van afhankelijk was, zal die onontdekte soort verdwijnen. Ofwel, we weten dat ook bij de nog onbekende soorten een uitstervingscrisis gaande is.
Dit blog is om meningen en gedachten uit te wisselen. Ik roep iedereen op om een stukje te schrijven over duurzaamheid, vervuiling, natuur, verwondering, dat soort dingen. Er zijn echt heel veel onderwerpen die de revue zouden kunnen passeren, want biodiversiteit is zo veel omvattend dat bijna alles kan! Je zou kunnen schrijven over het eerste kievitsei, de wisseling van de seizoenen, waarom biodiversiteit jou juist niets zegt, de schoonheid van de natuur etc. etc. Laat je inspireren!
De meningen die op dit blog voorbijkomen zijn alleen de meningen van de gastschrijvers. De coalitie biedt dit platform, maar onderschrijft niet altijd de uitingen van reageerders en schrijvers.
Het blog wordt beheerd door Caryn 't Hart, medewerker publiekscommunicatie van de coalitie.
U kunt zelf ook iets doen om de biodiversiteit te behouden: lees hier meer
Neem ook eens een kijkje op de website!
wwww.biodiversiteit.nl/2010
